DỊ ỨNG/KHÔNG DUNG NẠP THỰC PHẨM CÓ CẦN KIÊNG SUỐT ĐỜI?

bởi: Huong MKT 02 Tháng 08, 2025

Dị ứng thực phẩm và không dung nạp thực phẩm là hai vấn đề sức khỏe phổ biến ở trẻ em. Tuy nhiên, nhiều ba mẹ vẫn băn khoăn: Có cần kiêng thực phẩm suốt đời nếu trẻ bị dị ứng hay không dung nạp? Câu trả lời không đơn giản vì nó phụ thuộc vào từng tình trạng dị ứng, độ tuổi của trẻ, cũng như phương pháp điều trị và theo dõi.

Hãy cùng khám phá sự khác biệt giữa dị ứng và không dung nạp thực phẩm, cũng như khả năng tái tiếp xúc với các thực phẩm bị dị ứng khi trẻ lớn lên.

1. Dị ứng thực phẩm – Có thể giảm theo thời gian nhưng cần cẩn trọng

Dị ứng thực phẩm là phản ứng của hệ miễn dịch đối với một hoặc một nhóm thực phẩm nhất định. Hệ miễn dịch nhận diện các protein có trong thực phẩm như là yếu tố gây hại và sản sinh ra kháng thể IgE, gây ra các triệu chứng như nổi mề đay, khó thở, nôn ói, tiêu chảy, hoặc thậm chí sốc phản vệ. Các thực phẩm gây dị ứng phổ biến ở trẻ nhỏ gồm sữa bò, trứng, đậu phộng, hải sản…

Có cần kiêng suốt đời?

Không nhất thiết. Mặc dù dị ứng thực phẩm có thể là một tình trạng lâu dài, nhưng nhiều trẻ sẽ phát triển khả năng dung nạp lại một số thực phẩm khi lớn lên. Theo các nghiên cứu, khoảng 70-80% trẻ dị ứng với sữa bò và trứng sẽ có thể ăn lại được sau khi hệ miễn dịch trưởng thành (từ 3–5 tuổi). Tuy nhiên, dị ứng với đậu phộng, hải sản hoặc các thực phẩm ít gặp có thể kéo dài hơn và yêu cầu theo dõi suốt đời.

Các giai đoạn phát triển của hệ miễn dịch ảnh hưởng lớn đến khả năng dung nạp lại thực phẩm. Vì vậy, nếu trẻ bị dị ứng, ba mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra định kỳ và có những phương pháp thử lại an toàn.

Khi nào cần kiêng hoàn toàn?

Dị ứng nghiêm trọng với các thực phẩm như hải sản, đậu phộng, và các loại thực phẩm có thể gây sốc phản vệ. Trong trường hợp này, trẻ cần kiêng hoàn toàn thực phẩm gây dị ứng và được theo dõi sát sao bởi bác sĩ.
Phản ứng dị ứng thường xuyên hoặc nặng không giảm theo thời gian cũng có thể cần kiêng suốt đời.

2. Không dung nạp thực phẩm – Dễ dàng cải thiện theo thời gian

Không dung nạp thực phẩm là tình trạng cơ thể thiếu enzyme hoặc không thể tiêu hóa một số thành phần trong thực phẩm như lactose (đường trong sữa) hoặc gluten (protein trong lúa mì). Các triệu chứng bao gồm đầy bụng, tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn nhưng không đe dọa tính mạng.

Có cần kiêng suốt đời?

Không. Trái ngược với dị ứng thực phẩm, không dung nạp thực phẩm có thể được cải thiện theo thời gian, đặc biệt là đối với tình trạng không dung nạp lactose. Khi trẻ lớn lên, hệ tiêu hóa và sản xuất enzyme của trẻ sẽ hoàn thiện, và khả năng tiêu hóa lactose hoặc các thành phần khác trong thực phẩm có thể trở lại bình thường.

Ví dụ: Trẻ không dung nạp lactose có thể gặp khó khăn trong việc tiêu hóa sữa ở giai đoạn nhỏ, nhưng nhiều trẻ có thể dung nạp sữa trở lại sau khi hệ tiêu hóa phát triển.

3. Kiêng thực phẩm đúng cách để đảm bảo dinh dưỡng

Kiêng đúng cách: Việc loại bỏ thực phẩm gây dị ứng hoặc không dung nạp khỏi chế độ ăn của trẻ không có nghĩa là sẽ khiến trẻ thiếu chất. Các ba mẹ nên tìm các nguồn thay thế phù hợp để đảm bảo trẻ nhận đủ dinh dưỡng. Ví dụ:
- Thay thế sữa bò bằng sữa hạnh nhân hoặc sữa đậu nành (đảm bảo bổ sung thêm canxi và vitamin D).
- Thay thế đạm động vật bằng đậu, hạt, và thực phẩm giàu protein thực vật.
- Nếu trẻ không dung nạp gluten, có thể sử dụng các loại ngũ cốc không chứa gluten như gạo, bột ngô, quinoa.
Lời khuyên bổ sung: Ba mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng một thực đơn thay thế khoa học, đảm bảo cung cấp đầy đủ các vi chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ.

4. Khi nào cần kiểm tra lại khả năng dung nạp?

Thực tế, nhiều trẻ có thể dần dần dung nạp lại thực phẩm khi cơ thể lớn lên và hệ miễn dịch trở nên vững vàng hơn. Các ba mẹ cần đưa con đi kiểm tra lại dị ứng và không dung nạp thực phẩm khi trẻ đến độ tuổi từ 3–5 tuổi hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Kết luận:

Không cần kiêng thực phẩm suốt đời, nhưng cần theo dõi chặt chẽ và thực hiện các bài kiểm tra dị ứng hoặc không dung nạp khi trẻ lớn lên. Đối với dị ứng thực phẩm, khả năng dung nạp lại có thể có sau một thời gian, còn với không dung nạp, trẻ có thể cải thiện theo sự phát triển của hệ tiêu hóa. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo trẻ phát triển khỏe mạnh và đầy đủ dinh dưỡng.

—---------------------------------

𝐊𝐢𝐧𝐝𝐞𝐫𝐇𝐞𝐚𝐥𝐭𝐡 𝗖𝐥𝐢𝐧𝐢𝐜 & 𝐏𝐡𝐚𝐫𝐦𝐚𝐜𝐲

Caring Health - Sharing Love

Hệ thống phòng khám và nhà thuốc chuyên khoa nhi Kinder Health.

Giờ làm việc: 8h00-20h00, Thứ 2 đến Thứ 7. Chủ Nhật.