STRESS TRẺ EM – “CHẤT KÍCH HOẠT” TIỀM ẨN CHO RỐI LOẠN HÀNH VI VÀ TĂNG ĐỘNG GIẢ
Trẻ sẽ có 2 cách phản ứng khi đứng trước stress: bé thu mình lại, tránh xa “cả thế giới” và bé vui vẻ quá trớn, hoạt bát bất thường. Và vế thứ hai mới chính là yếu tố bất ngờ, khiến ba mẹ dễ lầm tưởng và bỏ qua những dấu hiệu lạ của con.
Những nhầm lẫn thường gặp về trẻ stress và tăng động giảm chú ý (ADHD)
Trong những năm gần đây, nhiều phụ huynh đưa trẻ đến Kinder Health với các biểu hiện:
– Không ngồi yên, dễ phân tán chú ý
– Cáu gắt, phản kháng khi bị yêu cầu
– Giảm hẳn hứng thú học tập, sinh hoạt rối loạn
Khi có những biểu hiện trên, ba mẹ thường nghĩ con có thể đang mắc chứng Tăng động giảm chú ý (ADHD). Nhưng sau khi được đánh giá đầy đủ bằng bộ công cụ chuẩn hóa, đa phần lại là do trẻ bị stress tâm lý kéo dài – và đang thể hiện ra bằng hành vi.
Stress kéo dài làm thay đổi chức năng não bộ như thế nào?
Trẻ bị stress kéo dài sẽ kích hoạt trục dưới đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis), gây tăng tiết cortisol – hormone của căng thẳng.
Các nghiên cứu thần kinh học cho thấy:
– Cortisol cao làm suy giảm chức năng vùng vỏ não trước trán – nơi điều tiết chú ý, kiểm soát hành vi
– Đồng thời kích hoạt mạnh vùng hạch hạnh nhân – nơi xử lý cảm xúc tiêu cực như sợ hãi, tức giận
Kết quả: trẻ dễ phản ứng quá mức, khó kiểm soát cảm xúc, giảm tập trung và xuất hiện các hành vi gần giống ADHD – nhưng thực chất lại là phản ứng với stress.
Làm sao phân biệt ADHD thực sự và hành vi tăng động do stress?
– Thời điểm khởi phát hành vi: ADHD thật thường khởi phát từ nhỏ, còn hành vi do stress thường xuất hiện sau một giai đoạn biến cố hoặc áp lực.
– Tính chất hành vi: ADHD xuất hiện liên tục ở nhiều môi trường; trong khi tăng động do stress có thể chỉ xảy ra ở trường hoặc trong những hoàn cảnh nhất định.
– Biểu hiện đi kèm: nếu trẻ kèm lo âu, mất ngủ, ăn uống kém, dễ căng thẳng – nhiều khả năng con đang stress.
– Diễn tiến: nếu được giải tỏa căng thẳng, hành vi có thể cải thiện nhanh mà không cần điều trị ADHD đặc hiệu.
Vì vậy, việc đánh giá đúng nguyên nhân là bước tiên quyết trước khi đưa ra bất kỳ chẩn đoán hay phác đồ can thiệp nào.
KHÁM TÂM VẬN THEO CHUẨN BRIGHT FUTURE CỦA AAP - HIỆP HỘI NHI KHOA HOA KỲ TẠI KINDER HEALTH
Thăm khám phát triển tâm thần vận động cho trẻ tại Kinder Health theo chuẩn Bright Future của AAP – Hiệp hội nhi khoa Hoa Kỳ:
- CHỦ ĐỘNG: Sàng lọc phát hiện sớm các bất thường
- TOÀN DIỆN: Thăm khám sàng lọc bệnh cấp tính – mãn tính (nền) và RỐI LOẠN KHÁC ĐI KÈM : Rối loạn giấc ngủ , Rối loạn tăng động giảm tập trung chú ý, rối loạn phổ tự kỷ , rối loạn hành vi cư xử , rối loạn lo âu.
- UY TÍN: Toàn bộ quy trình được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa nhi – tâm lý – phát triển thần kinh, giàu kinh nghiệm lâm sàng. Môi trường khám thân thiện, không áp lực giúp trẻ “chơi mà khám” một cách tự nhiên và hiệu quả.
-Tư vấn 1:1 cùng phụ huynh để phân tích kết quả, đưa ra định hướng can thiệp hoặc theo dõi
Ba mẹ hãy là người đầu tiên nhìn thấy những thay đổi ở con. Đừng bỏ qua những tín hiệu “con đang mệt” dù con không nói ra.
Một cái ôm, một cuộc trò chuyện, một buổi thăm khám đúng lúc – có thể là bước ngoặt giúp con trở về trạng thái an toàn bên trong.
Nếu ba mẹ cần hỗ trợ, đừng ngần ngại LIÊN HỆ ngay với Kinder Health để được tư vấn nhé!
